علوم تربیتی
رشته‌ی علوم تربیتی یکی از رشته‌های مهم علوم انسانی است. اصل علوم تربیتی تربیت کارشناسان آگاه برای آموزش و پرورش است. علوم تربیتی با رشته‌ی روانشناسی هم‌پوشانی زیادی دارد؛ اما باید توجه کنید که این دو رشته تفاوتهای زیادی نیز با یکدیگر دارد.
جنبه‌های یادگیری و آموزش و پرورش آدمی، روشهای تدریس و یادگیری از زمینه‌هایی است که کارشناس علوم تربیتی در آن مهارت پیدا می‌کند.
علوم تربیتی چهار گرایش در مقطع کارشناسی دارد؛ گرایش تکنولوژی آموزشی، گرایش مدیریت و برنامهریزی، گرایش آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه، گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی.
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف علوم تربیتی
تاریخ آموزش و پروش در اسلام و ایران فلسفه آموزش و پرورش، اصول و مبانی آموزش و پرورش، آموزش و پرورش تطبیقی، آموزش و پرورش ابتدایی راهنمایی و متوسطه، اخلاق اسلامی، روش‌ها و فنون تدریس، روانشناسی عمومی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی رشد کودکی و نوجوانی، جامعه شناسی عمومی، جامعه شناسی آموزش و پرورش، اقتصاد آموزش و پرورش، مقدمات مدیریت آموزشی، مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی، آموزش و پرورش کودکان استثنائی، مقدمات مشاوره و راهنمایی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری روشهای آماری در علوم تربیتی سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی.
گرایش تکنولوژی آموزشی
تکنولوژی آموزشی به معنای شناخت پدیده‌ها یا روشهای دقیق آموزشی برای رسیدن به اهداف آموزشی است. تکنولوژی آموزشی شامل تئوری‌ها و اجرای اعمال طراحی، رشد، کاربرد، مدیریت و ارزشیابی فرایندها و منابع یادگیری است.
این فرایند یک نگاه موشکافانه دارد. زیرا برای تسهیل فراگیری به تک تک فراگیران به صورت فردی توجه می‌کند. از سوی دیگر کارشناس تکنولوژی به صورت کلی کیفیت آموزشی را در نظر می‌گیرد و در این راستا به طراحی علمی، رشد علمی، کاربرد و مدیریت این فرایند می‌پردازد.
به صورت کلی این رشته سعی می‌کند به معلمان بیاموزد که چگونه معلمی ماهر شوند و تدریس خود را به بهترین وجه انجام دهند. همچنین گرایش تکنولوژی آموزشی به مسئولان آموزش و پرورش بهترین راه تدوین کتب درسی، مدیریت آموزشی و ارزشیابی آموزشی را نشان می‌دهد.
دروس گرایش تکنولوژی آموزشی
سمینار در برنامهریزی درسی و آموزشی، مبانی ارتباط انسانی، اصول طراحی پیام‌های آموزشی، اصول عکاسی، تولید برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب، بهره‌برداری و ارزیابی مواد و وسایل آموزشی، تولید مواد آموزشی.
توانایی‌های لازم
دانشجوی تکنولوژی آموزشی باید نوع دوست و انسان‌دوست باشد. زیرا به یادگیری تک تک افراد اهمیت می‌دهد. همچنین لازم است که دانشجوی تکنولوژی آموزشی هوش سرشار و دید کلی و جزئی نگر داشته باشد.
موقعیت شغلی در ایران
فارغالتحصیلان باید جذب آموزش و پروش و صدا و سیما شوند. اما در عمل به دلیل وجود تفکرات غلط این اتفاق نمی‌افتد. اما استخدام در مدارس غیرانتفاعی و آشنا کردن معلم‌ها با طرح‌ها و برنامه‌های جدید آموزشی، برای فارغالتحصیلان تکنولوژی آموزشی مناسب است. همچنین مراکز آموزشی و کانون‌های فکری کودکان و نوجوانان که فارغالتحصیلان می‌توانند به ساخت فیلم‌ها و عکس‌های آموزشی بپردازند.
گرایش مدیریت و برنامهریزی آموزشی
گرایش مدیریت و برنامهریزی آموزشی از رشته‌ی علوم تربیتی، تلفیقی از رشته‌های روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت و مشاوره است. هدف این برنامهریزی آموزشی فراهم ساختن فرصت‌های یادگیری بیشتر برای گروه‌هایی واجب‌التعلیم و علاقه‌مند به یادگیری است. همچنین تربیت نیروی انسانی ماهر برای اقتصاد کشور از دیگر اهداف مدیریت و برنامهریزی آموزشی است.
در کل مدیریت و برنامهریزی آموزشی مدیریت بر فعالیت‌های یاددهی و یادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار یادگیرنده و ارزیابی میزان تحقق این تغییرات است.
دروس تخصصی گرایش مدیریت و برنامهریزی آموزشی
اصول مدیریت آموزشی، روانشناسی اجتماعی در تعلیم و تربیت، سازمان و قوانین آموزش و پرورش ایران، اصول برنامه ریزی آموزشی، مبانی امور مالی و تنظیم بودجه در آموزش و پرورش، اصول برنامهریزی درسی، کاربرد مقدمات کامپیوتر در مدیریت آموزشی، اصول حسابداری، روابط انسانی درسازمان‌‌های آموزشی، نظارت و راهنمایی تعلمیاتی، راهنمایی تحصیلی و شغلی، مسائل نوجوانان و جوانان، آموزش بزرگسالان، برنامه ریزی آموزش ضمن خدمت، مدیریت اسلامی، پروژه تحقیقاتی (سمینار)، کار عملی مدیریت در آموزشگاه، کار عملی در سازمان‌‌ها، متون زبان خارجه (در برنامهریزی آموزش درسی)، متون زبان خارجه در مدیریت آموزشی.
توانایی‌های لازم
فسلفه، جامعه‌شناسی، ریاضی، آمار، اقتصاد و زبان انگلیسی در این رشته اهمیت زیادی دارد. دانشجوی مدیریت و برنامهریزی آموزشی از مدیریت و برنامهریزی آموزشی باید نسبت به محیط‌های آموزشی جامعه‌ی خود دید عمیقی داشته باشد و روش آموزش کشور خود را بداند تا ظرافت‌های رفتاری دانش‌آموزان را درک کند. در نهایت باید بتواند به تشریح و تشکیل یک برنامه ریزی آموزشی صحیح بپردازد.
موقعیت شغلی در ایران
موقعیت‌های شغلی فراوانی برای داوطلبین وجود دارد؛ زیرا آموزش با همه‌ی جنبه‌های زندگی ما رتباط تنگاتنگی دارد. هر اندازه که جامعه پیچیده‌تر می‌شود، آموزش و پرورش نقش مهم‌تری در جامعه پیدا می‌کنند.
در درجه‌ی اول فارغالتحصیلان مدیریت و برنامهریزی آموزشی جذب آموزش و پرورش می‌شوند. برخی از آنها نیز در سازمان‌های دولتی از جمله سازمان مدیریت و برنامهریزی و برنامه و بودجه مشغول به کار می‌شوند. فارغالتحصیلان این گرایش از علوم تربیتی مجوز تاسیس آموزشکده‌های درسی را دارند و می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند.
گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی
شش سال اول زندگی از لحاظ رشد و شکل‌گیری کودک سرنوشت‌سازترین سال‌های زندگی است. از سوی دیگر آموزش و پرورش دبستان مهم‌ترین حلقه‌ی نظام آموزش و پرورش کشور است. کودکان در این دوره در مراحل بسیار مهم رشد جسمانی، عاطفی و ذهنی هستند. از همین رو توجه به این دوره اولویت بالایی دارد.
هدف این گرایش، تربیت متخصصین لایق؛ آگاه و توان‌مند برای پرورش کودکان در این دوره‌ی حساس است.
دروس تخصصی گرایش آموزش پیش دبستانی و دبستانی
آموزش و پروش پیش دبستانی و دبستانی، بهداشت و تغذیه مادر و کودک، اصول بهداشت و کمک‌‌های اولیه، تفاوتهای فردی کودکان، روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش دبستانی و دبستانی، آشنایی با مفاهیم، روش تدریس ریاضیات، آموزش هنر، تهیه و کاربرد وسایل مواد آموزشی، کاردستی و مهارتهای فنی، مشاهده (کارورزی) زبان آموزی، قصه گویی و نمایش خلاق، کار و آشنایی با طبیعت و زندگی اجتماعی، حرکت ورزشی و سرودهای خاص کودکان، مشاوره کودک، روانشناسی آموزش خواندن، ادبیات کودکان، آشنایی با فعالیت‌های تربیتی ـ اجتماعی، روش تدریس علوم تجربی و اجتماعی، تربیت بدنی (ورزش و بازی‌‌های دبستانی)، کارورزی
توانایی‌های لازم
تعلیم و تربیت هم فن است و هم هنر. داوطلبی که هم فن و هم هنر را داشته باشد موفق است. دانشجوی این گرایش باید خلاق باشد و صبر و حوصله جهت کلاس‌داری داشته باشد. همچنین دارای اطلاعات عمومی بالایی باشد. فن قوی و لذت بردن از کار با کودکان از دیگر مواردی است که داوطلب باید دارا باشد.
موقعیت شغلی در ایران
فارغالتحصیلان اکثرا جذب آموزش و پرورش می‌شوند. علاوه بر کار در آموزش و پرورش، داوطلبان می‌توانند در مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها مشغول به کار شوند. همچنین امکان کسب مجوز برای تاسیس مهدکودک و پیش‌دبستانی برای فارغالتحصیلان وجود دارد. کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و سازمان بهزیستی از دیگر مراکزی است که فارغالتحصیلان این گرایش می‌توانند در آن مشغول شوند.
گرایش آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه
کودکان و دانش‌آموزان با نیازهای ویژه ۵ گروه هستند که عبارتند از کودکان عقب‌مانده‌ی ذهنی، عقب‌مانده‌ی جسمی، نابینا و نیمه بینا، ناشنوا و نیمه شنوا و تیزهوشان. این کودکان به سه دسته‌ی آموزش‌پذیر، تربیت‌پذیر و حمایت‌پذیر تقسیم می‌شوند.
هدف از آموزش و پرورش کودکان استثنایی، فراهم آوردن فرصت‌های مناسب و امکانات آموزشی ویژه برای کودکان با نیازهای ویژه است. متخصصین تلاش می‌کنند که با توجه به محدودیت‌هایی که این کودکان دارند، به آنها خواندن، نوشتن و مهارتهای زندگی بیاموزند.
دروس تخصصی گرایش آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه
اختلالات رفتاری ـ عاطفی، آموزش و پرورش کودکان استثنایی، اختلالات یادگیری، روشهای اصلاح و تغییر رفتار، آزمون‌‌های تشخیص عقب ماندگی های ذهنی، بهداشت و کمک‌‌های اولیه، روشهای مشاوره و مصاحبه، آموزش و پرورش دانش‌آموزان با آسیب بینایی، آموزش و پرورش کودکان با آسیب شنوایی، آموزش و پرورش کودکان تیزهوش.
توانایی‌های لازم
دانشجو باید صبر و تحمل بالایی برای کار کردن با کودکان با نیازهای خاص را داشته باشد. همچنین عشق بالا به کار و کودکان از سایر ویژگی‌های این دانشجویان باید باشد. خلاقیت و تسلط بر فنون و روشهای آموزش حرف اول را در این گرایش می‌زند.
موقعیت شغلی در ایران
فارغالتحصیلان می‌توانند دبیر و مربی کودکان استثایی می‌توانند در مدارس، مراکز نگه‌داری و مراکز آموزش کودکان استثنایی فعالیت کنند. همچنین زمینه‌ی کار برای گزینش و تشخیص کودکان با نیازهای ویژه در موسسات گوناگون مانند بهزیستی و آموزش و پرورش وجود دارد.
برای انتخاب رشته‌ی مورد نظر از مشاورین آوات وقت مشاوره بگیرید. مشاورین آوات رشته‌ای متناسب با علاقه‌تان و بازار کار مناسب برای شما انتخاب می‌کنند. مشاورین آوات بهترین راهنما برای شما هستند.
برای آشنایی با رشته‌ی علوم اجتماعی کلیک کنید.
