خلاصه نویسی

خلاصه نویسی یکی از مهارت‌های مهم در نوشتن و خواندن متون علمی است. این مهارت به معنای ارائه یک برداشت کوتاه و موجز از نکات اصلی یک متن است. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا متون را بهتر درک کنید، نکات مهم را به خاطر بسپارید و منابع را در مقالات خود استفاده کنید. در این مقاله، ما قصد داریم روش‌های مختلف خلاصه نویسی را معرفی کنیم و نکاتی را برای نوشتن خلاصه‌های موثر ارائه دهیم. همچنین، ما چند مثال از خلاصه‌های خوب و بد را بررسی خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان خلاصه‌ها را بهبود بخشید. در بخش بعدی، ما به مرور مراحل خلاصه نویسی خواهیم پرداخت.

نحوه خلاصه نویسی کردن

خلاصه نویسی یکی از مهارت‌های مفید در مطالعه و یادگیری است. خلاصه نویسی به معنای بازنویسی یک متن با حفظ مفهوم اصلی آن در قالبی کوتاه‌تر است. هدف از خلاصه نویسی آن است که خواننده بتواند مطلب را به راحتی فهمیده و به یاد بیاورد. خلاصه نویسی می‌تواند به شکل متنی یا تصویری باشد.

برای خلاصه نویسی یک متن، می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

جمع‌بندی: در این روش، شما باید مطالب اصلی و مهم متن را در چند جمله بیان کنید. برای این کار، می‌توانید از سوالات کلیدی مانند چه، چرا، چگونه، کی، کجا و چه زمانی استفاده کنید. بعد از پاسخ به این سوالات، می‌توانید یک جمله کلی که خلاصه متن را نشان می‌دهد بنویسید.

نقشه کشی ذهنی: در این روش، شما باید مطالب متن را به شکل یک نقشه با استفاده از کلمات کلیدی، شاخه‌ها و علائم نمایش دهید. این روش به شما کمک می‌کند تا ساختار و ارتباطات متن را بهتر ببینید و بفهمید. برای این کار، می‌توانید از ابزارهای گرافیکی مانند رنگ، شکل، عکس و نماد استفاده کنید.

حاشیه‌نویسی: در این روش، شما باید در حاشیه متن، نکات کلیدی، سوالات، نظرات و احساسات خود را بنویسید. این روش به شما کمک می‌کند تا با متن تعامل داشته باشید و مطالب را بهتر یاد بگیرید. برای این کار، می‌توانید از علائم مانند ستاره، دایره، خط، تیک و غیره استفاده کنید.

نکات

خلاصه نویسی بهتر یک مهارتی است که با تمرین و رعایت برخی اصول می‌توانید آن را ارتقا دهید. برخی از نکات خلاصه نویسی بهتر عبارتند از:

• انتخاب روش مناسب برای خلاصه نویسی. بسته به نوع متن و هدف خلاصه نویسی، می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند جمع‌بندی، نقشه کشی ذهنی، حاشیه‌نویسی، الگوهای متنی و غیره استفاده کنید.
• حفظ اصول پنجگانه خلاصه نویسی. این اصول شامل خنثی‌نویسی، دقت، شفافیت، سادگی و مختصر بودن هستند. برای رعایت این اصول، باید لحن متن را حفظ کنید، اعداد و جزئیات را صحیح بنویسید، ارتباط منطقی متن را نشان دهید، ساختار و اطلاعات را ساده کنید و فقط مطالب اصلی و مهم را بیان کنید.
• استفاده از سوالات کلیدی برای استخراج مطالب مهم. برای خلاصه نویسی یک متن، می‌توانید از سوالاتی مانند چه، چرا، چگونه، کی، کجا و چه زمانی استفاده کنید تا مطالب اصلی و مهم را شناسایی و بیان کنید. 
• بازنویسی متن با کلمات خود. برای این کار، می‌توانید از روش‌هایی مانند تغییر ساختار جملات، استفاده از مترادف‌ها، حذف کلمات اضافی و ترکیب جملات کوتاه استفاده کنید. اما باید مراقب باشید که مفهوم اصلی متن را تغییر ندهید و از کپی کردن مستقیم از متن اصلی خودداری کنید.
• بررسی و ویرایش متن خلاصه شده. پس از نگارش متن خلاصه شده، باید آن را با متن اصلی مقایسه کنید و از رعایت اصول خلاصه نویسی، املای صحیح، گرامر و نشانه‌گذاری اطمینان حاصل کنید۱. همچنین باید متن خلاصه شده را به چند نفر دیگر نشان دهید و نظر آنها را درباره‌ی متن بپرسید..